Afgelopen week was ik een korte tekst aan het vertalen, het ging om namen voor Dwergen en Elven. In een lange lijst met voorbeelden voor Typische Elemente elfischer Zweitnamen komt het woord Waldmeister voor, het staat tussen andere woorden als Berg, Himmel en Swchalbe. Als amateurvertaler dacht ik dit varkentje wel te kunnen wassen. Berg, hemel, zwaluw en bosmeester, klaar is kees. De lijst gooide ik ook door de vertaalcomputer want woorden als Dämmer, Moos en Schachtelhalm ken ik dan weer niet. En toen viel me op dat er bij Waldmeister wel een hele vreemde vertaling stond.
Lievevrouwebedstro
Wat staat daar nou?! Daar had ik nog nooit van gehoord en hoe kon een Waldmeister nou veranderen in een Lieve vrouw? De vertaalcomputer zal wel van slag zijn en door de opsomming van de lange rij woorden in de war zijn geraakt.
Gelukkig is er Wikipedia om er verder in te duiken, wat is Lievevrouwebedstro nou eigenlijk?
Het is een plantje.
Lievevrouwebedstro komt vrij algemeen voor in alle landen van Europa en in Klein-Azië, met uitzondering van Portugal en IJsland. In België komt de soort vrij algemeen voor in beukenbossen en in Nederland vooral in Zuid-Limburg. Aldus Wikipedia. Wat superhandig is van Wikipedia is dat je meteen kunt zien hoe dit plantje in het Duits heet. Je raad het al, Waldmeister.
Verrast dat Waldmeister niet vertaald moet worden als Bosmeester maar als Lievevrouwebedstro een plant waar ik nog nooit van gehoord had, vroeg ik aan een Duitse vriendin of zij het woord Waldmeister kende. Meteen werd ze enthousiast, en begon verhalen te vertellen uit haar vroege jeugd met bier en Waldmeister de zoete siroop en Berlijn en Weiße mit Schuss. Kortom iedereen in Duitsland kent Waldmeister en heeft daar zelfs herinneringen aan, meestal positieve.
Dat maakt het werk van een vertaler zo mooi en zo lastig tegelijkertijd. Want wat moet je nu doen met Waldmeister? Lievevrouwebedstro of walstro als je het wat korter wilt houden zijn goede vertalingen maar bezitten niet de Duitse connotaties, of ben ik de enige die walstrosiroop niet ken, laat staan Lievevrouwebedstro?
En er is meer
Dat Waldmeister is niet alleen bekend als siroop maar er worden vele krachten aan toe geschreven.
Waldmeister zou zijn gebruikt als middel tegen demonische krachten. In Poznan kregen koeien die weigerden te eten Waldmeister met een beetje zout. Heksen zouden verdreven zijn met een mengsel van Waldmeister, Sint-Janskruid en Härtz Bilgen (Mentha pulegium).
Lezen we in het Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens (Handwoordenboek van het Duitse bijgeloof).
Naast bijgeloof heeft het ook daadwerkelijke heilzame werkingen, van ontstekingsremmend, krampstillend, tegen geelzucht en leverproblemen, als pleister tegen etterende wonden, het zou licht verlammend zijn en daardoor goed zijn tegen spasmes, als slaapmiddel en ook tegen hoofdpijn, hoesten en kiespijn werken. Meestal als thee ingenomen.
En zo leerde ik door één Duits woordje een heleboel, alleen weet ik nu nog steeds niet hoe het ik moet vertalen.
Geef een reactie