Dit jaar is het de beurt aan ons om het jubileum te vieren. In 1985 kwam Herberg ‘Het zwarte everzwijn’ uit en begon de lange reis die dit jaar het 8ste lustrum mag vieren. Bij onze Oosterburen verliep de reis continu, wat niet wil zeggen dat het een probleemloze reis was maar wij, spelers van het »Het oog des Meesters« onderbraken de reis meermaals. Maar met dank aan doorzetter Luc is er in 2025 ook een vijfde editie. Vorige maand verscheen op de website www.teilzeithelden.de een artikel van Sabrina Höhne. Zij beschrijft daar de 40 jaar die Das Schwarze Auge heeft afgelegd. Dit is een vertaalde versie van haar artikel. Bedenk, dit is het verhaal van de Duitse versie, daarom staat er ook steeds Das Schwarze Auge.
Geschatte leestijd: 11 minuten
Veertig jaar geleden werd een rollenspel gepubliceerd dat later een van de beroemdste Duitse rollenspellen zou worden. Net als de spelers is de wereld geëvolueerd, gedetailleerder geworden en is er steeds meer achtergrond. En het is voortdurend in ontwikkeling.
Het verhaal van de wereld van das Schwarze Augebegon in februari 1984, 993 BV na de Deriaanse (d.w.z. Aventurijnse) kalender. Het eerste Duitse, professioneel geproduceerde rollenspel werd gepresenteerd op de speelgoedbeurs van Neurenberg. De eerste auteurs waren Hans Joachim Alpers, Ulrich Kiesow en Werner Fuchs. In het eerste jaar werden er meer dan honderdduizend basisdozen van het spel verkocht en het succes bleef decennialang aanhouden. Andere auteurs werden al snel ingehuurd om aan de exploderende vraag naar tekst te voldoen, en de avonturen, illustraties en uitgewerkte gebieden van de spelwereld die in die tijd werden geproduceerd, zijn nog steeds kenmerkend voor het spel.
Hoe het allemaal begon…
Werner Fuchs legde op Ratcon 2024 uit dat hij en zijn co-auteurs Hans Joachim Alpers en Ulrich Kiesow op het idee voor Das Schwarze Auge kwamen zoals de maagd aan een kind. Ze begonnen met rollenspellen rond 1979/1980. Werner Fuchs had in die tijd een spellenwinkel en Ulrich Kiesow had een grote interesse in tinnen miniaturen. Ze richtten beiden een bedrijf op en in 1982 hadden ze wat Werner Fuchs noemde een noodlottige ontmoeting op vakantie in Denemarken, waar ze Dungeon & Dragons avonturen speelden. Zo liet hij Ulrich Kiesow kennismaken met het pen-en-papier rollenspel.
In 1983 zocht uitgever TSR (Tactical Studies Rules Inc.) licentienemers voor haar rollenspelproducten in de Dungeons & Dragons-serie in Duitsland en nam contact op met Fuchs en Kiesow. Fuchs nam op zijn beurt contact op met Droemer Knaur Verlag en vertelde hen over het enorme succes van de fantasyboeken van TSR in de Verenigde Staten. In die tijd gaf Droemer Knaur boeken uit voor de boekhandel en niet voor de speelgoedhandel. Fuchs probeerde Droemer Knaur samen te brengen met Schmidt Spiele door gebruik te maken van zijn bekwame spreekvaardigheid. Helaas eiste TSR erg hoge licentiekosten, die de spellengigant Schmidt Spiele niet wilde betalen. Vandaar wilden ze hun eigen spel op de markt brengen.
Werner Fuchs, Ulrich Kiesow en nu ook Hans Joachim Alpers werden aangesteld als “agenten” om een nieuw spel te ontwikkelen. Het bedrijf Fantasy Productions werd opgericht en in oktober 1983 was het zover: Das Schwarze Auge werd ontwikkeld. Het zou begin februari van het volgende jaar speelbaar moeten zijn, maar de achtergrond was voorlopig van ondergeschikt belang. En het lukte. In 1984 werd Das Schwarze Auge gepresenteerd op de speelgoedbeurs van Neurenberg.
Werner Fuchs was toen (naar eigen zeggen) snel uit beeld als vertaler voor TSR toen bekend werd dat hij de hand had in Das Schwarze Auge. In het begin was Das Schwarze Auge een aangepaste versie van Dungeons & Dragons, maar het ontwikkelde steeds meer eigen regels en spelmechanismen. Om beschuldigingen van plagiaat te voorkomen, onderscheidde het spel zich van Dungeons & Dragons door lage uitkomsten te gebruiken in plaats van hoge dobbelsteenworpen.
Schmidt Spiele bracht het rollenspel op de markt met kundige marketing. Er was een enorme reclamecampagne, televisieadvertenties en detailhandelaren in spellen werd verteld dat ze het rollenspel moesten verkopen als ze andere spellen van het bedrijf wilden blijven verkopen.
Na verloop van tijd kwamen er steeds meer creatieve geesten aan boord, zoals de auteurs Britta Neigel en Ina Kramer, die de Regelwerken samen schreven. Of Thomas Römer, die de magische regels en de kosmos van het spel hielp ontwikkelen, en Bernhard Hennen werd ook ingeschakeld die de ideeën destijds in woorden omzette.
Het succes gaat door
Met DSA 2, dat kort daarna in 1988 verscheen, werd het bekende talentensysteem ingevoerd, waarbij een proef wordt gegooid met drie dobbelstenen. In 1992 kwam de volgende, derde, editie op de markt. De regels werden vereenvoudigd en het trok veel nieuwe spelers aan.
Toen Schmidt Spiele in 1997 failliet ging, nam Fantasy Productions het rollenspel over en werkte aan een vierde editie, die in 2001 werd gelanceerd. Ongeveer zes jaar later nam Ulisses de spelwereld over; alleen de romans bleven uitgegeven worden door Fantasy Productions totdat Ulisses uiteindelijk in 2011 de licenties voor de gehele spelwereld van Das Schwarze Auge overnam. Sinds 2007 zijn de rechten van het merk echter in handen van Significant Fantasy GbR, waarvan Werner Fuchs en Britta Neigel de aandeelhouders zijn. Tot respectievelijk 2011 en 2023 behoorden ook Hans Joachim Alpers en Ina Kramer tot het bedrijf, die beiden helaas inmiddels zijn overleden. Met de overname door Ulisses werd ook een vaste redactie aangenomen, die sinds 2016 wordt geleid door hoofdredacteur Niko Hoch.
De huidige vijfde editie van het rollenspel is sinds 2015 verkrijgbaar en wordt voortdurend uitgebreid en uitgebreid. Nieuwe regeluitbreidingen, regionale delen en nog veel meer worden gefinancierd via crowdfunding, meestal binnen een paar uur.
Aventurië blijft groeien
Natuurlijk is het rollenspel zelf met elke editie veranderd en geëvolueerd. In de eerste drie edities werd er nog veel gedobbeld bij het maken van personages. Spelers kozen een heldentype, en kregen dan bepaalde waarden en talenten waarop ze konden bouwen. De beginkenmerken werden gegooid, de begintalenten lagen vast. De personages ontwikkelden zich pas naarmate ze in graad stegen en de verbeteringen in eigenschappen en talenten werden ook gerold. Er werd dus veel aan het toeval overgelaten.
Vanaf de tweede editie werd het bekende talentendobbelsysteem ingevoerd, waarbij je voor een talentenproef drie keer met een twintigzijdige dobbelsteen op de juiste eigenschappen moet gooien en onder de waarde van die dobbelsteen moet blijven. Als je boven deze waarde gooit, kan je het verschil aanvullen met talentpunten, op voorwaarde dat je er genoeg hebt. Als je die niet hebt, is de proef mislukt. De tweede editie introduceerde ook zogenaamde slechte eigenschappen om het personage verder te individualiseren en een paar punten bij de “geboorte” terug te winnen. De slechte eigenschappen in deze editie waren bijgeloof, hoogtevrees, ruimtevrees, goudzucht en doodsangst. Deze werden echter weer geschrapt in de basisregels van de derde editie, om weer op te duiken in de uitbreidingsregels.
In de eerste drie edities waren er slechts vijf eigenschappen in de basisregels: Moed, Slimheid, Charisma, Behendigheid en Lichaamskracht. In de uitbreidingsregels van de derde editie werd Intuïtie toegevoegd aan de eigenschappen en werd Behendigheid gesplitst in Behendigheid en Vingervaardigheid en werden de slechte eigenschappen ook uitgebreid naar zeven; Lichtgeraakt en Nieuwsgierigheid werden toegevoegd.
Grote veranderingen voor meer individualiteit
Vanaf de vierde editie werd bijna alles fundamenteel veranderd: De zeven eigenschappen bleven (in de vierde editie werd Sociale Status nog opgenomen als achtste eigenschap), de slechte eigenschappen werden nadelen die het personage kon hebben, maar niet hoefde te hebben. Er waren ook geen karakterklassen meer; in plaats daarvan werden deze onderverdeeld in ras, cultuur en beroep, wat een aanzienlijk breder spectrum aan karakters mogelijk maakte. Eigenschappen en talenten werden niet langer gedobbeld, maar gekocht met ‘Generierungspunkten’ of met avonturenpunten. Personages konden zich dus voortdurend ontwikkelen tussen avonturen door en niet alleen op vaste momenten in de tijd. Het regelsysteem werd uitgebreid met voordelen, de eerder genoemde nadelen en speciale vaardigheden.
Voor de huidige vijfde editie is de sociale status veranderd in een sociaal klassensysteem. Het is onderverdeeld in Onvrij, Vrij, Lage Adel (die de Gewijden omvat), Adel en Hoge Adel. De overgebleven talentpunten van de monsters worden nu samengevat in kwaliteitsniveaus (drie overgebleven punten geven een kwaliteitsniveau), die op hun beurt aangeven hoe goed zo’n niveau is bereikt. Hoe meer kwaliteitsniveaus, hoe beter het resultaat. De kosten van de individuele vaardigheden zijn veranderd, waar je in de vierde editie nog enkele honderden punten kreeg aan het einde van een avontuur, krijg je er in de vijfde editie veel minder (gemiddeld tussen de tien en dertig), maar uiteindelijk krijg je hetzelfde bedrag voor de avonturenpunten als in de vorige editie, wat betekent dat een talentverhoging die voorheen ongeveer vierhonderdvijftig punten kostte, nu ongeveer vijfenveertig punten kost in de vijfde editie. In de vijfde editie werden ook verschillende statussen toegevoegd, zoals pijn (vervangt wonden), verdoving of verbranding. In vergelijking met de voorgaande edities werden de eerdere boeken voor de vijfde editie volledig in kleur uitgegeven.
Het verhaal zelf is in de loop van de edities ook voortdurend geëvolueerd en verbeterd. Het huidige Aventurië is geëvolueerd en aangepast aan de wensen en behoeften van de gemeenschap en doet dat nog steeds. Zoals Hadmar von Wieser, een van de eerdere auteurs, ooit in een interview zei: “Laat elke groep zijn eigen Aventurië creëren, laat ze genieten van de officiële publicaties, maar moedig ze ook aan om hun eigen dingen te maken of gebeurtenissen en regels te verwijderen die niet bij hun eigen manier van spelen passen.
Andere dingen in de spelwereld
Naast het pen-en-papier rollenspel zijn er meer dan tweehonderd romans die zich afspelen in de wereld van het Zwarte Oog, waaronder de Phileasson Saga serie (door Bernhard Hennen en Robert Corvus) en de Rhiana, de Amazone serie, die onvoltooid bleef door de dood van Hans Joachim Alper. Een paar boeken werden ook uitgegeven als zogenaamde prachtuitgaven, zoals de Phileasson saga, die verscheen met een hoogwaardige kunstlederen band en gouden of zilveren letters op de omslag. Sommige pagina’s hebben ook een gouden rand. De klassieker, een tweedelige roman, Het gebroken wiel van Ulrich Kiesow wordt dit jaar in een nieuwe editie uitgegeven door Drachenmond-Verlag. Naast de boeken zijn er ook drie luisterboeken en een strip gepubliceerd.
Er werden ook een aantal DSA-gerelateerde bordspellen gepubliceerd. Een kwartet met illustraties van Aventurië verscheen in 1990, gevolgd door vier bordspellen die tussen 1992 en 1994 werden uitgegeven. Deze spellen waren vergelijkbaar met HeroQuest en droegen de illustere namen Die Burg des Schreckens, Dorf des Grauens, Tal des Drachens und Die Schlacht der Dinosaurier. Ongeveer tien jaar later verschenen er nog twee bordspellen: Der Weg nach Drakonia en Drachenjäger von Xorlosch. In 2015 verscheen het bordspel Orkensturm en vier jaar later Schatten der Macht [Schaduwen van de macht, leuke valse vriend!] (plus twee uitbreidingen).
In de jaren negentig van het vorige millennium was er het inmiddels opgeheven tafelspel Armalion en sinds 2012 is er nog een spel dat Schicksalspfade heet. Das Schwarze Auge stopt ook niet bij kaartspellen. Er was het verzamelkaartspel Dark Force-um Aventurien en sinds 2016 is er het avonturenkaartspel Aventuria.
De driedelige Nordland-trilogie van computerspellen (bestaande uit Die Schicksalsklinge, Sternenschweif en Schatten über Riva) verscheen in het digitale domein. Een van de bekendste computerspellen met een Aventurijnse achtergrond verscheen in 2008: Drakensang. Dit werd twee jaar later gevolgd door het vervolg Am Fluss der Zeit en de add-on Phileassons Geheimnis.
Dit werd gevolgd door een browserspel en een point-and-click adventure, evenals het verhaalgedreven actie-rollenspel Demonicon en een strategisch rollenspel Blackguards (plus een vervolg). Er was ook een hack-and-slay-game genaamd Das Schwarze Auge: Skilltree Saga en een dungeon crawler genaamd Das Schwarze Auge: Book of Heroes.
Een heleboel merchandise voor de verjaardag
In 2024, het jubileumjaar, bracht Ulisses Spiele een heleboel exclusieve merchandise uit. Er verschenen bierpullen met het logo van de herberg Het Zwarte Everzwijn in drie formaten, een enorme poster met een overzicht van honderd avonturen (om aan te vinken welke je al hebt gespeeld), een DSA-kwartet en een potloodspel, en een aantal avonturen wordt herdrukt voor de huidige vijfde editie van het spel. De regels zijn aangepast en in sommige gevallen uitgebreid en gemoderniseerd. Je kunt ook een kaartenset kopen. Deze kaarten tonen de ontwikkeling van Aventurië van de eerste tot de vijfde editie, inclusief een boekje met achtergrondinformatie en schetsen over de ontwikkeling van de wereld. Het assortiment miniaturen is de afgelopen tijd ook gestaag uitgebreid.
In oktober was er een groot feest in Essen ter gelegenheid van SPIEL 2024, waar veel mensen aanwezig waren die Aventurië in de loop der jaren hebben helpen vormgeven en tot leven hebben gebracht. Je kon er bijvoorbeeld een heerlijke taart eten die werd geserveerd door Werner Fuchs, de Philleasson-saga bespreken met auteur Bernhard Hennen onder het genot van linzensoep of gewoon een praatje maken met Markus Plötz, eigenaar en CEO van Ulisses Spiele.
Leden van de band Saltatio Mortis waren aanwezig die met hun album Finsterwacht Aventurien de muzikale omlijsting verzorgde. Er waren ook een aantal gasten van bedrijven die in samenwerking met Ulisses andere producten voor Das Schwarze Auge produceren en distribueren. De intieme sfeer was bijzonder. Leden van de community die elkaar nog niet kenden hadden de indruk dat ze elkaar al heel lang kenden, zo’n verbondenheid heeft een rollenspel gecreëerd.
Hoe gaat het verder?
Het verhaal van Aventurië is nog lang niet voorbij. Er zijn regelmatig crowdfundings voor nieuwe uitgaves, die altijd snel gefinancierd zijn. Regio’s worden gedetailleerder beschreven, maar er is nog steeds genoeg ruimte voor spelers om hun eigen ideeën in te brengen aan de speeltafel. Er komt bijvoorbeeld steeds meer extra materiaal over de verschillende goden en over verschillende beroepen. Feedback van de community is altijd welkom en wordt in overweging genomen.
Aventurië blijft floreren aan de speeltafels en zal spelers hoogstwaarschijnlijk nog lang blijven voorzien van spannende avonturen.
Met toestemming van teilzeithelden.de hier gepubliceerd, alle rechten voorbehouden
Origineel: 40 Jahre Das Schwarze Auge – Vier Dekaden Aventurien
Auteur: Sabrina Höhne
Lektorat: Nina Horbelt
Fotografien: Sabrina Höhne
Artikelbilder: © Ulisses Spiele
Geef een reactie